« Terug (Linux en data-opslag)

Harde schijf indelen met Linux: formatteren en partities

Inhoudsopgave

Een introductie binnen het onderwerp en weinig voorkennis is nodig.
Een artikel gericht op iedereen die beginner is binnen het betreffende onderwerp. Lichte voorkennis nodig en indien van toepassing staan definities en termen uitgelegd aan de onderzijde van de pagina.
We gaan een beetje de diepte in met dit artikel. Lichte voorkennis is handig en het gebruik van technische termen en definities zijn soms onvermijdelijk. Commando's kunnen ook gebruikt of toegelicht worden. Zowel de definities als commando's staan uitgelegd aan de onderzijde van het artikel.
Af en toe gaan we wat verder de diepte in en technische termen en definities zijn onvermijdelijk, net als benodigde commando's om een taak voor elkaar te krijgen. Waar mogelijk staat uitleg over de definities en commando's aan de onderzijde van de pagina.
Dit artikel gaat de diepte in en vergt enige voorkennis. Lees de tekst rustig door en laat het weten als er na het lezen toch nog iets onduidelijk is in de tekst.
Voorkennis en diepgang (gemiddeld)

Hoe is een harde schijf ingedeeld?

Een harde schijf kun je vergelijken met een taart. De taart kan simpelweg 1 laag hebben met weinig decoratie, maar ook meerdere lagen met zelfs verschillende smaken. Bij het gebruik van een besturingssysteem, of meerdere besturingssystemen, dienen we de harde schijf dan ook goed onder te verdelen. Dit doen we door middel van partities.

Wat zijn partities?

Een partitie is een gemarkeerd stuk op de harde schijf met een begin- en eindpunt. Met deze punten kan het besturingssysteem de grootte bepalen. Naast de grootte is er ook een speciaal nummer om het type van de partitie aan te geven. Zo heeft een partitie voor Windows dus een ander nummer dan bijvoorbeeld voor Linux.

Het aanmaken of wijzigen van partities

Tijdens de installatie kunnen we de indeling van de harde schijf. Achteraf kan vaak ook, maar heeft mogelijk gevolgen voor de data.

Inzicht

Wil je een bestaande Windows-partitie verkleinen om ruimte te maken voor een Linux-partitie? Doe de verkleining dan bij voorkeur vanuit schijfbeheer in Windows zelf.

Schijf formatteren en partities aanmaken

Als de capaciteit van de harde schijf nog niet volledig is benut qua partities, dan kun je achteraf een extra partitie aanmaken. Zeker met de hele grote harde schijven van tegenwoordig kan het soms handig zijn om bij het installeren niet meteen de volledige schijfruimte te benoemen, zodat je achter meer flexibiliteit hebt. Je kunt dan een bestaande partitie vergroten of een nieuwe aanmaken (bijvoorbeeld voor backups).

Bij het gebruiken van een nieuwe of aanvullende schijf, dan dient deze eerst geformatteerd te worden. Normaliter regelt het installatieprogramma dat voor de schijven die aanwezig zijn de installatie. Als je achteraf een schijf toevoegt aan het systeem, dan dien je dus zelf wat stappen te nemen.

Inzicht

Mocht je virtueel systeem gebruiken, dan is het mogelijk om achteraf een extra (virtuele) schijf toe te voegen. Een mooie manier om veilig wat te experimenteren met het toevoegen van een extra schijf.

Schijfbeheer met GNOME Disk Utility

In Linux kunnen we het schijfbeheer doen met een programma genaamd Schijven (GNOME Disk Utility) of GParted. Deze laatste tool is echter voor de meer ervaren gebruikers, dus vandaar dat GNOME Disk Utility (Schijven) aan te raden is.

Bij het gebruik van een onbenutte schijf, kies eerst voor Schijf formatteren (in menu bovenaan met de drie puntjes). Hiermee zal de schijf worden voorbereid voor een nieuwe indeling.

Het aanmaken van een partitie kan door op het plus-teken te klikken. Kies vervolgens de grootte en loop de stappen door. Geef vervolgens bij het aanmaken een korte maar duidelijke volumenaam op. Stel je maakt backups op een tweede harde schijf, noem deze dan ‘backup’. Als je alleen toegang nodig hebt vanuit Linux, kies dan voor EXT4. Het versleutelen van data is aan te raden, zeker als het om een eigen systeem gaat waar je je data wil beschermen.

Na het aanmaken van de partitie kan deze gebruikt worden op het systeem.

Gebruikte termen en definities

Filesystem
Een structuur op (een deel van) opslagmedia zoals een harde schijf om bestanden veilig op te slaan en te voorzien van extra informatie zoals bestandsrechten en eigenaar
Virtualisatie
Het proces om de beschikbare middelen van een systeem op te splitsen en individueel toe te kennen aan meerdere virtuele systemen
Virtueel systeem
Een besturingssysteem dat binnen een ander besturingssysteem draait door middel van virtualisatie, waardoor meerdere systemen gelijktijdig mogelijk zijn