Bestaan er virussen voor Linux?

Inhoudsopgave

Een veelgestelde vraag is of er ook virussen bestaan voor Linux. Helaas is het korte antwoord ja. Gelukkig is er wat nuance en is de impact van virussen op Linux erg beperkt. Laten we eens een kijkje in de wereld van kwaadaardige software en dan met name virussen in het bijzonder.

Kwaadaardige software

Naast goede en productieve programma’s, bestaat er ook kwaadaardige software. In het Engels noemen we dit malware, een samenvoeging voor malicious software. Het is een verzamelnaam voor diverse verschillende types:

• Backdoor
• Rootkit
• Virus
• Worm

Virus en kenmerken

Iedere vorm van malware op je systeem is natuurlijk ongewenst, maar laten we eens specifiek kijken naar computervirussen. Een computervirus heeft net als een normaal virus namelijk twee belangrijke kenmerken. Het eerste kenmerk is de mogelijkheid om het systeem (slachtoffer) te besmetten. Het tweede kenmerk is dat het zichzelf kan verspreiden. Een virus hoeft niet schadelijk voor het systeem te zijn, maar ongewenst is het eigenlijk altijd wel. In de tijd van MS-DOS waren er virussen die relatief onschuldig letters van het scherm naar beneden lieten vallen tot aan het compleet wissen van de informatie op de harde schijf.

De noodzaak voor anti-virus

Wie ooit MS-DOS of Windows heeft gebruikt, zal bekend zijn met virussen. Een virusscanner is op die besturingssystemen nagenoeg altijd nodig. Dat heeft te maken met de populariteit van Windows, maar ook dat besmetting door een virus relatief simpel is. Virussen kunnen onderdeel zijn van een gedownload bestand, maar ook via e-mail en bijvoorbeeld macro’s in spreadsheets.

Voor Linux is er wat nuance als het aankomt op de noodzaak van anti-virus. Dat heeft vooral te maken dat virussen minder gemakkelijk grip kunnen krijgen op het systeem. Wie standaard werkt met een normale gebruiker, dus niet de root-gebruiker, heeft eigenlijk alleen toegang tot de eigen data en beperkte toegang tot de rest. De systeemsoftware is vaak wel toegankelijk voor normale gebruikers, maar alleen om te lezen. Het aanpassen of overschrijven van systeembestanden is daarmee beperkt.

Een ander belangrijk aspect is dat de meeste software voor Linux uit zogeheten repositories komt. Hierbij is de software gebouwd en samengevoegd tot een bundel dat door het systeem vervolgens geïnstalleerd kan worden. Installeer je je software via programmabeheer of via de zogeheten package manager (bijv. apt/dnf/yum), dan is de kans op malware een stuk kleiner. Overigens wel met de aanvulling dat dit is voor de officiële kanalen die jouw Linux-distributie aanbiedt. Een externe bron heeft meer risico, zeker als het niet de originele software ontwikkelaar is.

Conclusie

Er zijn dus virussen in omloop (geweest) voor Linux, maar de aantallen liggen laag. Virussen kunnen zich moeilijk verspreiden op Linux mede door hoe het systeem in elkaar zit, maar ook doordat over het algemeen Linux-gebruikers wat kieskeuriger zijn met wat ze wel of niet installeren en aanklikken. Gelijktijdig is het dus onterecht om te zeggen dat virussen geen invloed hebben op Linux-systemen, zeker niet als het aandeel Linux-gebruikers blijft groeien.